Is de wereldtitelstrijd op de weg al een eeuw oud en wordt er al van voor 1900 gestreden om een olympische titel, de historie van het Europees Kampioenschap op de weg is aanmerkelijk korter. Sinds 1995 streden de beloften voor de opvallende kampioenstruien, tien jaar later volgden de junioren, maar de profs zijn zelfs nog maar sinds 2016 in de race voor de Europese titel op de weg. Het eerste EK Team Relay werd in 2019 in Alkmaar gehouden. Nederland zou daar direct de eerste en hun enige Europese titel bij de profs winnen op dit onderdeel.
Zo kort als de historie bij de vrouwen is, zo dominant is Nederland geweest in die korte periode van de Europese titelstrijd bij de profs vrouwen. In negen edities van de wegwedstrijd won er één keer geen Nederlandse, dat was Marta Bastianelli in 2018. Anna van der Breggen was de eerste die de Europese kampioenstrui won in deze categorie, Lorena Wiebes voorlopig de laatste, zij won in 2022 en 2024. Verder prijken ook de namen van Marianne Vos, Annemiek van Vleuten, Amy Pieters en Mischa Bredewold op dit korte palmares. Op de tijdrit is Ellen van Dijk recordhoudster, zij won de eerste vier edities. Verder was ook Anna van der Breggen goed voor een Europese titel tegen de klok. Bij de mannen valt in de wegwedstrijd de dominantie van de Italianen op, maar in 2022 was Fabio Jakobsen goed voor goud op dit onderdeel. Op de tijdrit moet de eerste Nederlandse medaille bij de profs nog verdiend worden.
En zo wonnen Regina Schleicher uit Duitsland - later nog wereldkampioene op de weg bij de profs - en de Italiaan Mirko Celestino als belofte de allereerste Europese titel op de weg in 1995. Het duurde wel tot 2024 voordat de eerste Nederlandse Europese titel bij de U23 Mannen op de weg werd veroverd. Al was in 2015 Steven Lammertink wel Europees kampioen bij de beloften op de tijdrit geworden. Bij de vrouwen was Mirella van Melis in 2001 de eerste Europese kampioene in de klasse U23. Marianne Vos volgde in 2006 (het jaar waarin ze ook wereldkampioene bij de profs werd) en 2007. Ook Chantal Blaak, Noortje Tabak, Sabrina Stultiens, Shirin van Anrooij, Ilse Pluimers en Sofie van Rooijen staan op de erelijst van het EK vrouwen -23. Op de tijdritten lieten Ellen van Dijk (2x), Anna van der Breggen, Aafke Soet en Shirin van Anrooij al eens het Wilhelmus spelen na de Europese titelstrijd tegen de klok voor beloften-vrouwen.
Nederlandse Europese Kampioenen
| Editie / Categorie | Mannen | Vrouwen |
| Eerste EK | Elite | Wegrace (2016) Elite | Tijdrit (2016) Elite | Mixed team relay (2019) U23 | Wegrace (1995) U23 | Tijdrit (1997) Junioren | Wegrace (2005) Junioren | Tijdrit (2005) Junioren | Mixed team relay (2022) |
Elite | Wegrace (2016) Elite | Tijdrit (2016) Elite | Mixed team relay (2019) U23 | Wegrace (1995) U23 | Tijdrit (1997) Junioren | Wegrace (2005) Junioren | Tijdrit (2005) Junioren | Mixed team relay (2022) |
| 2001 | Apremont (FRA) | Mirella van Melis (Wegrace | U23) | |
| 2006 | Valkenburg/Heerlen (NED) | Marianne Vos (Wegrace | U23) | |
| 2007 | Sofia (BUL) | Marianne Vos (Wegrace | U23) | |
| 2008 | Verbania/Arona (ITA) | Ellen van Dijk (Tijdrit | U23) | |
| 2009 | Hooglede (BEL) | Ellen van Dijk (Tijdrit | U23) Chantal Blaak (Wegrace | U23) |
|
| 2010 | Ankara (TUR) | Noortje Tabak (Wegrace | U23) | |
| 2012 | Goes (NED) | Anna van der Breggen (Tijdrit | U23) Corine van der Zijden (Tijdrit | junior) |
|
| 2014 | Nyon (SUI) | Aafke Soet (Tijdrit | junior) Sabrina Stultiens (Wegrace | U23) |
|
| 2015 | Tartu (EST) | Steven Lammertink (Tijdrit | U23) | |
| 2016 | Plumelec (FRA) | Ellen van Dijk (Tijdrit | elite) Anna van der Breggen (Wegrace | elite) |
|
| 2017 | Herning (DEN) | Ellen van Dijk (Tijdrit | elite) Marianne Vos (Wegrace | elite) Lorena Wiebes (Wegrace | junior) |
|
| 2018 | Elite - Glasgow (GBR) U23/ Jun - Brno (CZE) |
Ellen van Dijk (Tijdrit | elite) Aafke Soet (Tijdrit | U23) |
|
| 2019 | Alkmaar (NED) | Mixed team relay elite (Koen Bouwman, Bauke Mollema & Ramon Sinkeldam) | Ellen van Dijk (Tijdrit | elite) Amy Pieters (Wegrace | elite) Mixed team relay elite (Floortje Mackaij, Amy Pieters & Riejanne Markus) Shirin van Anrooij (Tijdrit | junior) Ilse Pluimers (Wegrace | junior) |
| 2020 | Plouay (FRA) | Anna van der Breggen (Tijdrit | elite) Annemiek van Vleuten (Wegrace | elite) Elise Uijen (Tijdrit | junior) |
|
| 2021 | Trente (ITA) | Ellen van Dijk (Wegrace | elite) | |
| 2022 | Elite - München (GER) U23/Jun - Anadia (POR) |
Fabio Jakobsen (Wegrace | elite) | Lorena Wiebes (Wegrace | elite) Shirin van Anrooij (Tijdrit | U23) Shirin van Anrooij (Wegrace | U23) |
| 2023 | Drenthe (NED) | Mischa Bredewold (Wegrace | elite) Ilse Pluimers (Wegrace | U23) |
|
| 2024 | Limburg (BEL) | Huub Artz (Wegrace | U23) Mixed team relay junioren (Michiel Mouris, Gijs Schoonvelde & Joeri Schaper) |
Lorena Wiebes (Wegrace | elite) Sofie van Rooijen (Wegrace | U23) Puck Langenbarg (Wegrace | junior) Mixed team relay junioren (Jente Koops, Sara Sonnemans & Roos Müller) |
Medailles
Totaal
🥇 40x
🥈 23x
🥉 26x
In totaal: 8️⃣9️⃣ medailles
| Mannen | Vrouwen | ||||
| Elite 🥇 1x 🥈 2x 🥉 2x Per onderdeel
|
Elite 🥇 13x 🥈 8x 🥉 3x Per onderdeel
|
||||
| U23 🥇 2x 🥈 1x 🥉 3x Per onderdeel
|
U23 🥇 14x 🥈 5x 🥉 10x Per onderdeel
|
||||
| Junioren 🥇 1x 🥈 2x 🥉 3x Per onderdeel
|
Junioren 🥇 7x 🥈 5x 🥉 3x Per onderdeel
|
||||
| Totaal 🥇 4x 🥈 5x 🥉 8x Per onderdeel
|
Totaal 🥇 34x 🥈 18x 🥉 16x Per onderdeel
|
Per onderdeel
| Wegrace 🥇 22x 🥈 14x 🥉 14x |
Tijdrit 🥇 16x 🥈 9x 🥉 10x |
Mixed Relay 🥇 2x 🥈 0x 🥉 2x |
Edities in Nederland
- Valkenburg/Heerlen (2006)
- Goes (2012)
- Alkmaar (2019)
- Drenthe (2023)